Asimetrik harbin tüm şiddetiyle hissedildiği Zeytin Dalı ve Fırat Kalkanı harekatlarında, askerlerimizi korumada üst düzey bir performans gösteren zırhlı personel taşıyıcılarımız, bu başarıyı sahip oldukları “V” şeklindeki gövdeleri, Roket Koruma Ağları ve Gelişmiş Spall Liner katmanları ile gerçekleştirmişlerdir.
ACV-15 araçlarımız ZMA (Zırhlı Muharebe Aracı) sınıfına değil de daha çok GZPT (Gelişmiş Zırhlı Personel Taşıyıcı) sınıfına girmektedir. ZPT’lerin ana görevleri, muharebe alanına güvenli bir şekilde personel taşımak ve önüne çıkan küçük engelleri bertaraf etmektir. Tanklar gibi düşman hatlarını yarmak, piyadelere alan açmak gibi görevleri yapabilmesini beklemek gerçek dışıdır.
Zırhlı personel taşıyıcılar için günümüzdeki en büyük tehdit kara mayınlarıdır fakat M113 araçları, 1960’lı yıllarda üretime başladığı için daha çok mayın tehdidine karşı değil de ağır makineli tüfek ve taarruz tüfeği tehditlerine karşı daha yüksek bekaya sahip olması için tasarlanmıştır. Yeni jenerasyon zırhlı personel taşıyıcılarda ise Kirpi-2 ve Ejder Yalçın gibi araçlarda, kara mayınlarına karşı direnç çok daha ön planda olduğundan dolayı Monoblok V gövdeye sahiptirler. Sahip oldukları Monoblok V gövde sayesinde eğer ki bir tanka bile zarar verebilecek kadar yüksek patlayıcıya maruz kalmaz ise askerlerimizin olası bir mayın ve EYP tehdidi karşısında, muhtemelen burunları bile kanamayacaktır.
Zırhlı personel taşıyıcılar için günümüzde kara mayınlarından sonra en büyük tehdit RPG-7 ve AT-4 gibi omuzdan atılabilen, kullanımı kolay ve kolay ulaşılabilir anti-tank füzeleridir. Roketsan Balistik Koruma Merkezi (BKM) tarafından geliştirilen RPG Ağı, tek başlığa sahip TOW gibi yüksek deliş gücüne sahip olmayan anti-tank füzelerine karşı kusursuz bir başarı göstererek, füzenin araca ulaşmasını engelleyebiliyor.
Zırhlı personel taşıyıcı araçların zırh değerlerine baktığımızda, yüksek deliş değerine sahip anti-tank mühimmatlarını durdurmalarını beklememeliyiz. Fakat 12.7mm’lik mühimmatları hatta 20mm’lik mühimmatları durdurabilecek bir korunmaya sahiptirler. GZPT’ler birçok Zırhlı Muharebe Aracı (ZMA) gibi alüminyum zırhı tercih ederken, Kirpi ve Ejder Yalçın gibi araçlarımızda çelik zırh ve boşluklu zırh bulunmaktadır. Fakat RPG-7 Ağı olmadan 300mm’ye varan deliş gücüne sahip RPG-7 ve AT-4 mühimmatlarını engellemeleri mümkün değildir.
Tanklarda, zırhlı muharebe araçlarında ve zırhlı personel taşıyıcı araçlarda beka prensibi şu şekildedir;
Mühimmat isabet etti fakat vurulmadık. (Mühimmat, zırhın sahip olduğu açı sayesinde sektirilmelidir.)
Vurulduk fakat delinmemeliyiz. (Mühimmat, zırh tarafından başarı ile durdurulmalıdır.)
Delindik fakat ölmemeliyiz. (BAD etkisine mağruz kalmamalıyız.)
Bu prensiplere göre son aşamada yani BAD (Behind Armor Debris Effect) zırh arkası etkisinden (oluşan basınç ve şarapnellerden) korunmak için zırhın en arka katmanlarından birisinde “Spall Liner” bölümü bulunur. Bu bölüm, oluşan şarapnelleri durdurabilmek veya etkisini en aza indirgeyebilmek için özel malzemelerden yapılır.
Spall Liner, BAD etkisini düşürerek mürettebatın hayatta kalabilirlik seviyesini arttıran lif takviyeli kompozit malzemedir. Yüksek performanslı lif malzemenin ( Fiber-cam, Aramid, HMWPE gibi) ve termoset reçinenin ( Polyester, Vinil ester, Epoxy gibi) birleştirilmesi ile yapılır. Zırhlı personel taşıyıcı ve zırhlı muharebe araçlarında tanklara oranla efektifliği daha yüksek Spall Liner tabakalar kullanılır. Bizim araçlarımızda da efektifliği oldukça yüksek Spall Liner tabakaların bulunduğunu, araçlarımızın Zeytin Dalı ve Fırat Kalkanı harekatlarında başarı ile görevlerini yerine getirmesinden anlayabiliyoruz.
Özetle sahip olduğumuz gelişmiş zırhlı personel taşıyıcı araçları ve zırhlı personel taşıyıcı araçlarımız, muharebeye askerlerimizi başarı ile taşımak olan görevlerini kusursuz bir şekilde yerine getirebilecek kabiliyetlere ve bu gereksinimleri yerine getirebilecek özelliklere sahiptir.
Yazar: Yusuf Metin Kaynak: SavunmaSanayiST.com
