ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin Patriot hava savunma sistemleri satın alma talebine yönelik eleştirilerde bulundu.
Trump, Pazartesi günü El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele ile düzenlediği ortak basın toplantısında Zelenskiy’nin talebi hakkında konuştu. Bir gazetecinin sorusuna yanıt veren Trump, “O her zaman füze satın almak istiyor.” dedi ve ekledi:
“Bakın, bir savaşı başlatıyorsanız, o savaşı kazanabileceğinizi bilmeniz gerekir, değil mi? Kendinizden 20 kat büyük birine karşı savaş başlatmazsınız, sonra da size birkaç füze verirler diye umut etmezsiniz.”
Bu açıklama, Trump ve Zelenskiy arasındaki gergin ilişkilere dair son gelişme oldu. İki lider arasında Şubat ayında Oval Ofis’te gerçekleştirilen başarısız görüşmenin ardından ilişkilerde soğukluk yaşanmıştı.
Zelenskiy: “Tanesi 1.5 milyar dolar olan en az 10 sistem istiyoruz”
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, ABD’den her biri yaklaşık 1.5 milyar dolar değerinde 10 adet Patriot hava savunma sistemi talep ettiğini söyledi. Zelenskiy, “Bir Patriot sistemi var, sizde çok sayıda var ve üretiminiz devam ediyor. Ukrayna’yı korumak için birkaç adım gerekiyor. Birinci adım: tanesi 1.5 milyar dolar olan bir sistem; biz en az 10 sistem alıp sadece bazı şehirleri, sivilleri ve kalabalık şehir merkezlerini korumak istiyoruz… Bu parayı bulacağız ve her şeyin ödemesini yapacağız.” ifadelerini kullandı.
Zelenskiy ayrıca Avrupa’daki müttefiklere de bu tedarik süreci için finansman sağlamaları yönünde çağrıda bulundu. Ukrayna’nın toplamda ABD’den 50 milyar dolarlık bir silah paketi almayı hedeflediği ifade edildi.
Pentagon: “ABD üç Patriot bataryası sağladı”
Pentagon, Biden döneminden şu ana kadar Ukrayna’ya üç adet Patriot bataryası ve miktarı belirtilmeyen sayıda füze gönderdiğini açıkladı. Ancak ABD’nin kendi savunma ihtiyaçları ve uluslararası sipariş yükü sebebiyle, yeni sistemlerin sevkiyatında gecikmeler yaşanabileceği belirtiliyor.
Üst düzey ABD askeri yetkilileri tarafından yapılan değerlendirmelerde, bu durumun ABD toprakları ve yurtdışındaki birliklerin savunması açısından kritik olduğu vurgulandı.
Zelenskiy, Patriot sistemlerini doğrudan tedarikin yanı sıra, bu sistemlerin üretim lisansının verilmesini de önerdi. Ancak sistemin teknolojik içeriği ve hassasiyeti sebebiyle bu önerinin gerçekleşme olasılığının düşük olduğu değerlendiriliyor. Mevcut durumda bazı bileşenlerin lisanslı üretimi belirli ülkelerce yapılıyor.
Üretim sınırlı, teslimatlar yıllar alabilir
Zelenskiy 15 milyar dolarlık finansmanı bulsa dahi, sınırlı üretim kapasitesi ve biriken siparişler nedeniyle bu sistemlerin Ukrayna’ya teslimi yıllar sürebilir. Avrupa’daki bazı ülkeler veya ABD, mevcut siparişlerini Ukrayna’ya devredebilir ancak jeopolitik riskler nedeniyle bu seçenek de zayıf ihtimal olarak görülüyor.
Ukrayna ise Avrupa destekli yerli üretim bir hava savunma sistemi geliştirme çabasında. Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Andriy Sybiga, Avrupa Birliği Dışişleri Konseyi’ne hitaben yaptığı konuşmada, Sumy ve Kryvyi Rih’e yapılan son saldırıları örnek göstererek destek çağrısı yaptı.
Sumy’de Rus füzesi: 34 can kaybı
Pazartesi günü Ukrayna’nın kuzeydoğusundaki Sumy kentinde Palmiye Pazarı sırasında düzenlenen Rus füze saldırısında en az 34 kişi hayatını kaybetti. Saldırı iki adet balistik füze ile gerçekleşti.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, “Saldırı 34 can aldı ve 119 kişi yaralandı. Ne yazık ki 2 çocuk hayatını kaybetti, 15 çocuk ise yaralandı.” dedi.
Trump: “Bana bir hata yapıldığını söylediler”
Trump, Sumy saldırısıyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, “Bence bu korkunçtu. Bana bir hata yapıldığını söylediler.” ifadelerini kullandı.
Trump yönetiminden bazı yetkililer ise saldırıyı daha açık ifadelerle kınadı. Trump’ın Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg, “Rus güçleri sivilleri hedef alarak her türlü insanlık çizgisini aştı.” dedi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da saldırıyı “korkunç bir Rus füze saldırısı” olarak nitelendirdi.
Rusya hedefi savundu, Avrupa savaş suçu dedi
Rusya Savunma Bakanlığı, saldırının Ukrayna birliklerinin toplandığı bir yeri hedef aldığını açıkladı. Ancak Avrupa liderleri saldırıyı savaş suçu olarak değerlendirdi.
Bu gelişmeler, Trump’ın Moskova ve Kiev arasında barış anlaşması sağlama çabalarının sürdüğü bir dönemde yaşandı. Trump’ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un geçtiğimiz hafta Moskova’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüştüğü açıklandı. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, 14 Nisan’da yaptığı açıklamada görüşmelerin “son derece yararlı” olduğunu söyledi. Ancak bu görüşmeler Ukrayna’da tepkilere yol açtı.
Zelenskiy’nin Patriot talebi, Ukrayna’nın Rus hava saldırılarına karşı savunma kapasitesinin azaldığı bir dönemde öne çıktı. NATO da geçen yıl benzer şekilde 1.000 Patriot füzesi tedarik etmeyi ve üretimi Avrupa’ya kaydırmayı planladığını duyurmuştu.
Kaynak: SavunmaSanayiST.com / TWZ
