Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ABD’nin Türkiye’ye uyguladığı CAATSA yaptırımları ve F-35 programı hakkında açıklamalarda bulundu.
Fidan, yaptırımların kaldırılması için diplomatik çabaların sürdüğünü belirterek, Türkiye’nin F-35 programında ödediği uçakların teslimiyle ilgili gelişmelerin gündemde olduğunu ifade etti.
Yaptırımların kalkması gündemde
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye’nin F-35 savaş uçağı programından çıkarılmasına neden olan ABD’nin CAATSA (Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşılık Verme Yasası) yaptırımları hakkında konuştu. Fidan, yaptırımlara ilişkin yürütülen diplomatik sürecin devam ettiğini ve Amerikan tarafındaki hukukçuların konuyu değerlendirdiğini söyledi.
Bakan Fidan açıklamasında, “CAATSA yaptırımı, biliyorsunuz yani ona takılmamızın bir gerekçesi vardı. Ben umuyorum inşallah yakın zamanda bu konuda bir gelişme olacak. Çalışıyoruz. Gece gündüz bu konuda bir çalışmamız var.” ifadelerini kullandı.
Hakan Fidan, sürecin yalnızca diplomatik çabalarla değil, aynı zamanda yasal düzenlemelerle de ilerlemesi gerektiğini belirtti. Fidan, “Esas itibariyle kanunda birtakım şeylerin yapılması gerekebilir. Kanun değişikliği gerekecek. Şu anda ben konuda net bir şey söylemek istemiyorum.” dedi.
F-35’ler için ödeme yapıldı, uçaklar teslim edilmedi
Fidan, Türkiye’nin daha önce ödeme yaptığı 6 adet F-35 uçağının teslim edilmediğini hatırlatarak şunları söyledi:
“CAATSA ile ilgili ve mevcut F-35 programında şu ana kadar kazanılmış olan hakkımız diyelim 6 tane F-35 uçağının Türkiye teslimi meselesi. Bunlar bizim kazanılmış meselemiz ve mevcut bir diplomatik çabayla çözüldüğü zaman geri almamız gereken konular. Parası ödenmiş, uçaklar orada bekliyor, yasaya takılmışsınız, gönderimi durdurulmuş. Belli firmalarınız burada üretimin parçası olmuş, onlar çıkartılmış.”
Türkiye’nin bu haklarını yeniden elde etmek için yoğun çaba gösterdiğini belirten Fidan, “Şimdi bunları tekrar kazanılması, verdiğiniz kadar geri alınması bir çaba süreci, bunu yapıyoruz.” dedi.
Türkiye alternatifleri değerlendiriyor
Fidan, F-35 programının geleceğiyle ilgili kararların; F-16, KAAN, Eurofighter ve diğer sistemlerle birlikte değerlendirildiğini ifade etti:
“İkinci süreç, devam edecek miyiz? Ne kadar devam edeceğiz? Ne kadar ihtiyacımız var? Bütün bunların hepsi dediğim gibi birkaç tane parametreyle belirlenecek bir husus. Yani bunun içerisinde F-16, F-35, Türkiye’de geliştirilen KAAN. Ondan sonra Eurofighter meselesi, başka dünya pazarları.”
Bu değerlendirmelerin, tehdit analizleri ve kapasite hesaplamalarıyla birlikte yapılacağını vurgulayan Fidan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu büyük bir kompozisyon. Yani yerli uçağımız ne zaman faaliyete geçecek, o zamana kadarki tehdit unsurları neyi işaret ediyor, kapasite ne kadar götürülür? Ve burada yani hava kuvvetlerinin Millî Savunma Bakanlığımızın bizlerin de katkısıyla oluşturacağı jeostratejik tehdit değerlendirmesi, analizi ve buna eldeki kapasitenin kaç yılına kadar destek sunabileceği verisinden sonra Cumhurbaşkanımıza sunulur. Bunların tartışmaları yapılıyor.”
Türkiye’ye F-35 Tedarikinin Önündeki Engel CAATSA Yaptırımları Kalkacak Mı?
“CAATSA yaptırımı, biliyorsunuz yani ona takılmamızın bir gerekçesi vardı.
Ben umuyorum inşallah yakın zamanda bu konuda bir gelişme olacak.
Çalışıyoruz. Gece gündüz bu konuda bir çalışmamız var.
Esas… pic.twitter.com/xhtGkmQXEV
— SavunmaSanayiST.com (@SavunmaSanayiST) April 9, 2025
“20 milyar dolarlık yedek parça talebimiz var”
Fidan, CAATSA’nın yalnızca F-35 meselesini etkilemediğini ve başka alanlarda da engel oluşturduğunu belirtti:
“CAATSA’dan kurtulmak jeostratejik manada, diplomatik manada bunun için önemli iki ülkenin hukuku açısından. Hak ettiğimiz sadece F-35 meselesi değil, CAATSA’ya takılan ve CAATSA’nın aslında oluşturduğu psikolojik zemine takılan başka uygulamalarımız da var. Savunma Sanayii Başkanlığımızın ve firmalarımızın Amerika’dan temin etmek istediği yaklaşık 20 milyar dolarlık yedek parça var.”
Türkiye’nin savunma sanayiinde dışa bağımlılığı azaltmasına rağmen bazı ana malzemeleri hâlen dışarıdan tedarik ettiğini söyleyen Fidan, “Orijinal dizayn bize ait olmakla beraber bazı ana malzemeleri, yedek parçaları, bu geliştiren dizaynların silahı ve teçhizatın, mühimmatın yedek parçaları, ana malzemeleri dışarıdan alınıyor. Bunlar içerisinde Amerika da var.” ifadelerini kullandı.
“S-400 konusunda pozisyonumuz değişmedi”
Fidan, CAATSA yaptırımlarının kaldırılmasının S-400 sistemiyle ilişkilendirilip ilişkilendirilmeyeceği sorusuna ise şu yanıtı verdi:
“Bu konuda bizim herhangi bir senaryomuz yok. Şu anda durduğumuz yer aynı, belli. Yani bunu değiştirmiş durumda değiliz. Zaten bunu biz değiştirsek, oradaki hukuki çerçeveyi değiştirmek zorunda kalmaz. Demek ki, oradaki hukuki çerçeve var olan soruna bir çözüm aramayla meşgul.”
Kaynak: SavunmaSanayiST.com
